Euroregion „Tatry” wspiera dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe pogranicza polsko-słowackiego.

W ciągu najbliższych dwóch lat na pograniczu realizowane będą kolejne 33 polsko-słowackie mikroprojekty z Programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.  Decyzję w tej sprawie podjął Komitet ds. mikroprojektów, który obradował w dniu 21 lutego 2018 r. w siedzibie Euroregionu „Tatry” w Nowym Targu. W spotkaniu wziął udział Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy Terytorialnej Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju Artur Harc.

Transgraniczne przedsięwzięcia wybrane w drugim naborze wniosków w ramach projektu parasolowego pt. „Łączy nas natura i kultura” dotyczą ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz rozwoju turystyki. Umożliwią one m.in. modernizację obiektów dziedzictwa historycznego i kulturowego, budowę ścieżek rowerowych i edukacyjnych wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz kultywowanie zanikających tradycji i rzemiosła. Na ten cel za pośrednictwem Euroregionu „Tatry” przyznano środki z Unii Europejskiej w wysokości ponad 2 mln euro. W mikroprojekty zaangażowane będą m.in. gminy, miasta, muzea i inne instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe po stronie polskiej z terenu powiatu nowotarskiego, tatrzańskiego, nowosądeckiego, limanowskiego, myślenickiego i gorlickiego, a po stronie słowackiej z Kraju Preszowskiego i Żylińskiego.

Kilka spośród wybranych do dofinansowania mikroprojektów dotyczy stworzenia nowych, transgranicznych produktów turystycznych. Przykładem takiego przedsięwzięcia będzie unikatowy produkt na polsko-słowackim pograniczu w postaci 2 muzeów na kołach mieszczących się w odnowionych wagonach kolejki wąskotorowej, zlokalizowanych po stronie polskiej w Gminie Czarny Dunajec, a po stronie słowackiej w miejscowości Orawska Leśna.

W wielu mikroprojektach realizowane będą działania inwestycyjne, w ramach których po obu stronach granicy zmodernizowanych zostanie kilkadziesiąt obiektów dziedzictwa kulturowego. Przykładem takiej inwestycji jest odrestaurowanie 2 historycznych wozów strażackich, tzw. sikawek konnych, które następnie eksponowane będą przy remizach OSP Limanowa i OSP Łososina Górna, czy renowacja 32 zabytkowych kapliczek i krzyży w Gminie Czarny Dunajec, Gminie Kościelisko, Gminie Tokarnia i Mieście Twardoszyn.

Ponadto oferta turystyczna obszaru pogranicza zostanie wzbogacona o kilka nowych ścieżek edukacyjnych, przyrodniczych, rowerowych. Wśród najciekawszych wymienić można przyrodniczą ścieżkę edukacyjną, która powstanie w Ludźmierzu w pobliżu Torfowisk Orawsko-Nowotarskich i łączyć się będzie z Historyczno-kulturowo-przyrodniczym Szlakiem wokół Tatr.

Wśród dofinansowanych mikroprojektów znalazły się również te, których produkty wykorzystywać będą nowoczesne technologie, np. Miasto Nowy Targ przygotuje wirtualny spacer w technologii 3D, który dzięki wykorzystaniu mobilnych gogli umożliwi „zwiedzającemu” m.in. zapoznanie się z tradycjami pasterskimi pogranicza polsko-słowackiego, a w Szczawnicy i w słowackiej Leśnicy zamontowany zostanie system 22 kamer, dzięki którym w obu miejscowościach możliwy będzie cyfrowy podgląd miejsc o szczególnej wartości przyrodniczej i kulturowej.

Tradycyjnie już w realizowanych mikroprojektach przeprowadzonych zostanie kilkadziesiąt działań miękkich promujących dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze pogranicza oraz integrujących społeczności lokalne. Ciekawym przykładem mikroprojektu wpisującego się w tę tematykę jest mikroprojekt realizowany przez Powiatowe Centrum Kultury w Nowym Targu pn. „Polsko -Słowackie Ciesielskie Śpasy”, który nie tylko stanowi formę promocji dziedzictwa kulturowego związanego z tradycjami ciesielskimi i tradycyjną, drewnianą zabudową podhalańskich i orawskich miejscowości, ale także da możliwość zaszczepienia młodemu pokoleniu fachu jakim jest ciesielstwo, a w efekcie zachęci do kształcenia w ginącym już zawodzie cieśli.

Nad prawidłową realizacją tych mikroprojektów i sprawnym rozliczeniem przyznanej im dotacji z Unii Europejskiej czuwać będzie Związek Euroregion „Tatry” w Nowym Targu w partnerstwie z Samorządowym Krajem Preszowskim i  Żylińskim.

Lista mikroprojektów zatwierdzonych do dofinansowania w ramach II naboru wniosków w projekcie parasolowym  pn. „Łączy nas natura i kultura” dostępna jest na stronie internetowej: www.euroregion-tatry.eu.

Tekst i zdjęcia: Związek Euroregion „Tatry” w Nowym Targu.